โปรแกรมการฉีดสเตียรอยด์เข้าช่องเหนือโพรงประสาทกระดูกสันหลังส่วนล่าง (Lumbar Interlaminar Epidural Steroid Injection – ESI)

สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปวดหลังร้าวลงขา จะยืน จะเดินก็ลำบาก ต้องรีบมาทำความรู้จักกับการฉีดยาเข้าช่องเหนืองโพรงประสาท หรือการฉีดยาเข้าช่องเอปิดูรอลบริเวณหลังส่วนล่าง(Lumbar ESI) เพื่อลดปวด

อาการปวดหลังส่วนล่างมีกี่ประเภท?

อาการปวดหลังส่วนล่างจะแบ่งออกได้ตามบริเวณที่ปวด 2 ประเภทคือ

• ปวดหลังเฉพาะหลังส่วนล่าง: อาการปวดส่วนใหญ่เป็นที่หลังส่วนล่างเท่านั้น อาจมีปวดร้าวลงสะโพกบ้างแต่ไม่ลงถึงเข่า มักเกิดจากการอักเสบหรือการเสื่อมสภาพของข้อข้อต่อหลังส่วนล่าง (Facet joint)
• ปวดหลังส่วนล่างร่วมกับปวดร้าวลงขา: มีอาการปวดหลังส่วนล่าง และปวดร้าวลงขาโดยเฉพาะปวดร้าวต่ำกว่าเข่า มักเกิดจากการระคายเคืองเส้นประสาทที่มาเลี้ยงขา การรักษาด้วย Lumbar ESI มีประสิทธิภาพในการรักษาอาการปวดประเภทนี้ได้เป็นอย่างดี

ใครบ้างที่เหมาะกับการฉีดสเตียรอยด์เข้าช่องเอปิดูรอล?

ผู้ที่มีอาการปวดหลังร้าวลงขา (Radicular Pain) จากการกดทับเส้นประสาท โดยเฉพาะในผู้ที่มีภาวะดังนี้

• หมอนรองกระดูกเคลื่อนทับเส้นประสาท (Herniated discs)
• โพรงกระดูกสันหลังส่วนล่างตีบแคบ (Spinal Stenosis)
• อาการปวดจากเส้นประสาทไซอาติก (Sciatica)

หมายเหตุ* ก่อนทำหัตถการ ผู้ป่วยจำเป็นต้องมีผล MRI กระดูกสันหลังส่วนล่างเพื่อวางแผนการรักษาอย่างถูกต้อง

การฉีดสเตียรอยด์เข้าช่องเอปิดูรอลคืออะไร?

เป็นหัตถการชนิดที่ไม่ใช่การผ่าตัด แพทย์จะทำการฉีดยาชาร่วมกับยาสเตียรอยด์เข้าสู่โพรงเหนือช่องไขสันหลัง (Epidural Space) ใกล้เส้นประสาทที่ถูกกดทับ เพื่อช่วยลดการอักเสบและบรรเทาอาการปวด

ระยะเวลาในการทำหัตถการ

ใช้ระยะเวลาในการทำหัตถการโดยประมาณ 15-20 นาที โดยผู้ป่วยจะได้รับยาชาเฉพาะที่ก่อนทำหัตถการเพื่อลดความรู้สึกเจ็บขณะทำหัตถการ

ขั้นตอนการทำหัตถการ

• ผู้ป่วยจะนอนคว่ำบนเตียง โดยไม่จำเป็นต้องดมยาสลบ เนื่องจากเป็นการทำหัตถการเล็ก และใช้ระยะเวลาสั้น
• แพทย์จะใช้เครื่องเอกซเรย์และสารทึบรังสีช่วยหาตำแหน่งอย่างแม่นยำ
• แพทย์ฉีดยาชาและยาสเตียรอยด์จะถูกฉีดเข้าสู่โพรงไขสันหลัง ขั้นตอนนี้มักทำให้รู้สึกไม่สบายเพียงเล็กน้อยเท่านั้น

ผลลัพธ์หลังการทำหัตการ

• ยาชาจะช่วยลดอาการปวดได้ทันที และฤทธิ์ของยาชาอยู่นาน 4–6 ชั่วโมง
• ยาสเตียรอยด์จะเริ่มออกฤทธิ์ลดการอักเสบเต็มที่ภายใน 1 สัปดาห์
• ผู้ป่วยที่ตอบสนองต่อกการรักษาด้วยสเตียรอยด์ดีจะลดอาการปวดได้นานกว่า 3 เดือนขึ้นไป

คำแนะนำหลังการรักษา

• งดขับรถและกิจกรรมที่ออกแรงมากหรือยกของหนัก 1 วัน เนื่องจากอาจรู้สึกชาและอ่อนแรงที่ขาเล็กน้อย
• สามารถกลับไปทำกิจกรรมประจำวันได้ในวันถัดไป 
• หลังทำอาจมีอาการระบมเล็กน้อยบริเวณที่ฉีดยา ซึ่งมักจะหายไปใน 1–2 วัน

วิธีป้องกันอาการปวดหลังร้าวลงขา

• ฝึกการยืนและนั่งในท่าทางที่ถูกต้องในชีวิตประจำวัน
• ออกกำลังกายเพื่อเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหลังและแกนกลาง
• พักยืดเหยียด เป็นระยะๆ หากต้องนั่งหรือยืนเป็นเวลานาน
• ใช้เตียงนอนและเก้าอี้ที่เหมาะสมกับสรีระของร่างกาย

เรียบเรียงโดย แพทย์หญิง รรินทร ชุมสาย ณ อยุธยา แพทย์เฉพาะทางด้านการระงับปวด